Model rozliczeń sprzedaży energii elektrycznej opisany w artykule 45a Prawa energetycznego został przez Prezesa URE uznany za jedyny możliwy model rozliczeń dla podmiotów, które nie zamierzają prowadzić działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji i w zakresie obrotu oraz nie posiadają infrastruktury spełniającej warunki sieci elektroenergetycznej. Prezes URE uznał za dopuszczalną odsprzedaż energii na zasadzie refakturowania, a także między innymi zwolnił takie podmioty z konieczności posiadania koncesji.
Autorem wpisu jest Paweł Makaruk
Artykuł 45a ustawy Prawo energetyczne opisuje model wyliczania opłat za dostarczane paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło. W związku z wydanym 1 lutego 2018r. Komunikatem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 11/2018 w sprawie zapewnienia realizacji praw przysługujących odbiorcom końcowym na rynku energii elektrycznej, warto jest przybliżyć opisany w art. 45a model sprzedaży energii elektrycznej.
Model sprzedaży i rozliczeń za energię elektryczną został opisany szczegółowo w art. 45a ust. 1-4 oraz 6 p.e. W myśl tego modelu zgodnie z art. 45a ust. 1 p.e. przedsiębiorstwo energetyczne (tj. podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie: a) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi albo, b) przesyłania dwutlenku węgla (art. 3 pkt. 12 p.e.)) na podstawie cen i stawek opłat zawartych w taryfie lub cen i opłat ustalanych na rynku konkurencyjnym, o którym mowa w art. 49 ust. 1 wylicza opłaty za dostarczane do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło.
W związku z powyższym obowiązek przygotowania i zatwierdzenia taryf dotyczy wszystkich przedsiębiorstw energetycznych, nawet tych, które nie podlegają obowiązkowi koncesyjnemu, wyłączając przedsiębiorstwa energetyczne, które nie podlegają obowiązkowi koncesyjnemu i działają na rynku konkurencyjnym (tak: Marzena Czarnecka w: Prawo Energetyczne. Komentarz ).
Wyliczone przez przedsiębiorstwo energetyczne opłaty wraz z uwzględnieniem udzielonych odbiorcy bonifikat i upustów stanowią, na podstawie ust. 2 art. 45a p.e., koszty zakupu energii elektrycznej dostarczanej do budynku, w którym znajdują się lokale mieszkalne i użytkowe zamieszkałe lub użytkowane przez osoby niebędące odbiorcami. Wyżej wspomniane upusty i bonifikaty są naliczane przez przedsiębiorstwo energetyczne za niedotrzymanie standardów jakościowych. Te bonifikaty zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2014 r. (sygn. III SZP1/14) przysługują odbiorcom energii bez względu na przyczyny nienależytego wykonania zobowiązania umownego przez przedsiębiorstwo energetyczne.
Na podstawie art. 45a ust. 4 odbiorca rozlicza koszty zakupu energii elektrycznej poprzez pobór opłat od osób niebędących odbiorcami zamieszkujących lub użytkujących lokale mieszkalne i użytkowe w budynku. Suma pobranych od tych osób opłat powinna być równa wysokości kosztów zakupu poniesionych przez odbiorcę. W świetle obowiązujących przepisów niemożliwe jest, by odbiorca mógł zarabiać na sprzedaży energii elektrycznej. Jak to zostało podkreślone w Komunikacie, zarobkowy charakter takiej działalności powodowałby możliwość zakwalifikowania jej do działalności gospodarczej z zakresu obrotu energią, a zawarta umowa sprzedaży świadczyłaby o konieczności wdrożenia mechanizmów umożliwiających odbiorcy prawo zmiany sprzedawcy.
Ustęp 6 artykułu 45a reguluje sytuację, w której wyłącznym odbiorcą byłby właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego. Zgodnie z tą regulacją jest on odpowiedzialny za rozliczanie na poszczególne lokale całkowitych kosztów zakupu energii elektrycznej.
Przedstawiony powyżej model z artykułu 45a był przedmiotem drugiej części wspomnianego na początku Komunikatu Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 11/2018 dotyczącego dostarczania energii elektrycznej za pomocą infrastruktury niespełniającej kryteriów sieci elektroenergetycznej.
Zgodnie z tą częścią Komunikatu w przypadku, gdy podmiot (odbiorca w modelu z art. 45a) nie zamierza prowadzić działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji i w zakresie obrotu oraz nie posiada infrastruktury spełniającej warunki sieci elektroenergetyczne, ale jednocześnie chce zapewnić możliwość korzystania z energii elektrycznej np. w budynkach będących jego własnością, to odpowiednie zastosowanie powinna znaleźć regulacja z art. 45a.
Konkludując rozważania, Prezes URE wysnuł dwie tezy.
Po pierwsze, podmiot nabywający energię do budynku, czyli odbiorca w rozumieniu modelu z art. 45a, nie ma obowiązku posiadania koncesji. Ma on natomiast obowiązek zawarcia umowy o świadczenie usług dystrybucji z przedsiębiorstwem energetycznym – dystrybutorem, do którego sieci jest przyłączona jego infrastruktura. Zdaniem Prezesa URE rozliczenie kosztów zakupu energii powinno się odbywać zgodnie z artykułem 45a.
Po drugie, Prezes URE dopuścił możliwość odsprzedaży energii przez odbiorcę na zasadzie refakturowania. Zaznaczył dodatkowo, że taka refaktura musi wynikać wprost z umowy zawartej między odbiorcą a najemcą, cena energii elektrycznej – tak jak to zostało uregulowane w art. 45a – powinna odpowiadać kosztom zakupu energii elektrycznej, a rozliczenie odbywać również się na zasadach określonych w art. 45a. Dodatkowo Prezes URE ponownie zaznaczył, że taka cena nie może zawierać żadnych dodatkowych kosztów, podkreślając niezarobkowy charakter takiej transakcji.
Podsumowując, model z artykułu 45a został uznany przez Prezesa URE za jedyny dopuszczalny w przypadku działalności polegającej na dostarczaniu energii elektrycznej za pomocą infrastruktury, która nie spełnia kryteriów sieci elektroenergetycznej. Model ten wyraźnie podkreśla niezarobkowy charakter rozliczania kosztów za energię elektryczną przez odbiorcę jednocześnie zwalniając go z obowiązku koncesyjnego, nakłada na niego obowiązek odpowiedniego rozliczania opłat pobieranych od osób zamieszkujących lub użytkujących lokale niebędących odbiorcami, a także nakłada obowiązki na samo przedsiębiorstwo energetyczne związane z odpowiednim ustaleniem opłat za dostarczaną odbiorcy energię elektryczną.
Warto również nadmienić, iż wykładnia Prezesa URE nie jest wykładnią wiążącą w świetle prawa. Stanowi ona wskazówkę, jak Urząd Regulacji Energetyki interpretuje przepisy prawa energetycznego oraz wskazuje modelowe według Prezesa URE rozwiązanie. Koniecznym będzie zatem obserwowanie, jak do tej interpretacji odniosą się jej adresaci i jak to zagadnienie będzie interpretowane zarówno przez doktrynę, jak i sądy.
1) M. Czarnecka, T. Ogłódek, Prawo energetyczne. Komentarz. Wyd.2, Warszawa 2012
2) M. Kuliński (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 2017
3) A. Dobrowolski, R. Trypens, M. Woszczyk Art. 45(a). w: Prawo energetyczne. Tom II. Komentarz do art. 12-72, wyd. II. Wolters Kluwer, 2016.
Możesz zaprenumerować ten blog. Wpisz adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę.
- Prezentujemy i omawiamy prawną stronę elektroenergetyki, energii odnawialnej, gazownictwa, ciepłownictwa i sektora wydobywczego.
- Śledzimy legislację i komentujemy działania URE i UOKiK oraz największych graczy rynkowych.
- Analizujemy orzecznictwo krajowe i europejskie dotyczące naszego sektora.
